काठमाडौं । जुलाई १३ मा पृथ्वी र चन्द्रमाबीचको दूरी सबैभन्दा छोटो हुने भएको छ । जसका कारण राति पृथ्वीको आकाशमा सुपरमुन देखिनेछ ।
यस अवधिमा चन्द्रमा पृथ्वीबाट ३ लाख ५७ हजार २६४ किलोमिटर मात्र टाढा हुनेछ । सुपरमुनको प्रभाव समुद्रमा पनि देखिनेछ । एक सुपरमुनले उच्च र तल्लो ज्वारको ठूलो दायरा निम्त्याउन सक्छ । सुपरमुनका बेला तटीय क्षेत्रमा आउने आँधीले बाढीजस्तो अवस्था सिर्जना गर्न सक्ने खगोलविद्हरूको विश्वास छ ।
यससँगै सुपरमुन देखिएको केही घण्टापछि पूर्णिमा हुनेछ । ‘फुलमुन’ २–३ दिनसम्म हेर्न सकिन्छ । यो वास्तवमा पूर्णिमा हुनेछैन, तर चन्द्रमाको आकारको कारण, यो त्यस्तै देखिनेछ। यसका साथै यस समयमा चन्द्रमामा छायाको पट्टी निकै पातलो देखिनेछ र परिवर्तन यति ढिलो हुनेछ कि यो पूर्णिमा जस्तो देखिनेछ । यो प्रक्रिया हेर्न मानव आँखा को लागी गाह्रो छ ।
सुपरमुन के हो ?
सुपरमुनको मतलब यो होइन कि यस समयमा चन्द्रमामा कुनै विशेष शक्ति हुनेछ । सुपरमुन भनेको यस समयमा चन्द्रमा वर्षका अन्य दिनभन्दा धेरै ठूलो देखिन्छ । यसबाहेक, यो पहिले भन्दा धेरै उज्यालो देखिनेछ। चन्द्रमा पृथ्वीको कक्षाको धेरै नजिक आउँने हुनाले यस्तो भएको हो । यो स्थितिलाई पिरिजी भनिन्छ। यसबाहेक, चन्द्रमा पनि पृथ्वीको परिक्रमा गर्दा टाढा सर्छ, जसलाई अपोजी भनिन्छ। यस अवधिमा चन्द्रमा पृथ्वीबाट ४ लाख ०५, हजार ५०० किलोमिटर टाढा हुन्छ।
सुपरमुन कहिले देखिने देखिन्छ ?
सन् २०२२ को सबैभन्दा ठूलो सुपरमुन जुलाई १३ मा (बुधबार) देखिनेछ । जुलाई १३ मा १२ ः ०७ एएम मा, सुपरमुन रातमा देखिनेछ। यस पछि यो २०२३ मा जुलाई ३ मा देखिनेछ। सुपरमुनलाई बकमुन पनि भनिन्छ । यसबाहेक संसारभरि यसको विभिन्न नामहरू छन् । (एजेन्सीको सहयोगमा)
